Những điều cần lưu ý trước và sau khi gây tê tủy sống

Thứ sáu - 02/09/2022 22:47

Những điều cần lưu ý trước và sau khi gây tê tủy sống

1. Gây tê tủy sống là gì và được chỉ định khi nào?
- Gây tê tủy sống là một thủ thuật vô cảm mà trong đó bác sĩ sẽ tiêm thuốc gây tê hay thuốc giảm đau vào khoang nằm giữa màng nhện và màng mềm của cột sống. Thuốc tê sẽ có tác dụng gây tê liệt dẫn truyền thần kinh từ vùng tủy sống để làm giảm đau ở các khu vực nhất định của cơ thể. Gây tê tủy sống cũng có thể được sử dụng sau khi phẫu thuật để giảm đau cho bạn một cách hiệu quả.
- Gây tê tủy sống được chỉ định chủ yếu trong các phẫu thuật chi dưới từ vùng thắt lưng trở xuống. Tại bệnh viện Ung Bướu Bắc Giang , gây tê tủy sống đang được chỉ định nhiều trong các phẫu thuật tiêu hóa (làm hậu môn nhân tạo, ruột thừa, trĩ …), phẫu thuật tiết niệu (U bàng quang, U phì đại tuyến tiền liệt, K dương vật ,..) , phẫu thuật sản phụ khoa ( u nang buồng trứng, u xơ tử cung , u âm đạo, âm hộ …), phẫu thuật u chi dưới ( u mỡ, u máu, u bao hoạt dịch …)

z3692366150272 f720343e457036e6d9dc229a2c812b8c

2. Bệnh nhân cần lưu ý gì trước khi gây tê tủy sống
- Bác sĩ gây mê sẽ khám và giải thích cho bạn trước khi gây tê tủy sống về những điều cần lưu ý cũng như các tác dụng phụ thường gặp, biến chứng có thể xảy ra . Bạn sẽ được yêu cầu không ăn uống, thông thường nhịn ăn uống trước mổ là: 8h với thức ăn đặc; 6h với sữa pha và thức ăn lỏng; 4h với sữa mẹ; 2h với nước trong( kể cả nước ngọt không tép, nước đường,...). . Việc này là rất quan trọng vì bác sĩ gây mê cần dạ dày của bạn hoàn toàn trống rỗng, nếu có thức ăn thì sẽ rất nguy hiểm. Có những người cho rằng cần ăn lấy sức trước khi mổ. Điều này là hoàn toàn sai, khi gây mê nếu thức ăn trào ngược lên sẽ làm tắc đường thở lập tức.
Nếu bệnh nhân đang dùng các loại thuốc điều trị đông máu, thuốc huyết áp cần phải thông báo cho bác sĩ để được giải thích tiếp tục hay dừng thuốc đang dùng . Nếu bệnh nhân cảm thấy lo lắng quá , có thể báo bác sĩ dùng thuốc an thần trước mổ , tuy nhiên trong quá trình gây tê bệnh nhân vẫn tỉnh táo để làm theo hướng dẫn của bác sĩ.
3. Những tác dụng phụ có thể gặp sau gây tê tủy sống
3.1. Buồn nôn, nôn
Ngay sau khi thuốc tê được tiêm vào cột sống, bệnh nhân có thể cảm thấy buồn nôn, thậm chí là nôn mửa. Đây là phản ứng khá phổ biến nhưng sẽ nhanh chóng biến mất khi thuốc tê hết tác dụng, không ảnh hưởng gì đến sức khỏe của bệnh nhân.
3.2. Nhức đầu
Nguyên nhân chủ yếu là do dịch não tủy rò rỉ qua lỗ thủng màng cứng, làm giảm lớp rào cản đệm của dây thần kinh cảm giác, tăng áp lực não tủy, khiến bệnh nhân cảm thấy đau nhức đầu, đặc biệt là vùng xung quanh trán, sau mắt hoặc đáy hộp sọ. Nhiều bệnh nhân còn đau xuống vùng cổ. Những cơn đau có thể kéo dài hoặc đau từng cơn, đau nhói. Tác dụng phụ này thường xuất hiện vài ngày sau gây tê và sẽ biến mất sau khoảng vài ngày. Nếu triệu chứng gây khó chịu đáng kể có thể sử dụng các thuốc giảm đau theo chỉ định cuẩ bác sĩ. Trong trường hợp đau đầu không tự khỏi trong 7 ngày hoặc đau đầu dữ dội, cần đến ngay các cơ sở y tế để được hỗ trợ. Để ngăn ngừa đau đầu sau tê tủy sống, người bệnh cần nằm yên nghỉ ngơi trên giường, hạn chế vận động, thay đổi tư thế đột ngột trong 24 giờ sau gây tê và không ngóc đầu dậy.
3.3. Run
Run sau gây tê tủy sống là một phản ứng rất thường gặp. Ngoài ra nhiệt độ ở phòng mổ luôn thấp hơn thân nhiệt của bệnh nhân rất nhiều nhằm để phòng ngừa nhiễm trùng vết mổ, do đó khiến bệnh nhân càng bị mất nhiệt hơn. Tuy nhiên run này là lành tính và sẽ biến mất hoàn toàn sau vài giờ. Bệnh nhân cần được ủ ấm trong và sau quá trình phẫu thuật, theo dõi sát và trong trường hợp cần thiết có thể dùng thêm thuốc để khắc phục.
3.4 . Đau lưng
Tùy từng người mà có thể đau nhẹ, đau âm ỉ, cũng có người đau dữ dội, cơn đau kéo dài, liên tục. Bởi vậy, bệnh nhân cần hợp tác tốt với hướng dẫn của bác sĩ gây mê và không di chuyển, cử động trong quá trình gây tê tủy sống.
Một số tác dụng phụ khác : bí tiểu , ngứa, suy hô hấp, tuần hoàn….

4.Bệnh nhân cần chú ý gì sau gây tê tủy sống

- Chế độ ăn uống : Thông thường phải mất vài giờ sau mổ để bệnh nhân mới có cảm giác trở lại ở khu vực gây tê. Vì thế khi bệnh nhân trở lại buồng bệnh không được ăn uống ngay, nếu khát có thể nhấp từng ngụm nước nhỏ để tránh hiện tượng nôn và buồn nôn sau mổ, căng tức bụng. Sau khoảng 3-4 giờ, khi đã có cảm giác trở lại ở khu vực gây tê và không còn các triệu chứng khó chịu khác, bệnh nhân có thể ăn uống trở lại , nên ăn nhẹ lỏng trước và chia nhỏ bữa ăn.
- Chế độ vận động : bệnh nhân cần được nằm yên tĩnh tại giường, hạn chế thay đổi tư thế 24 giờ đầu sau gây tê, các sinh hoạt cá nhân nên có người trợ giúp và được làm tại giường bệnh. Sau vài giờ khi tác dụng của thuốc tê giảm dần bệnh nhân có thể vận động, xoay trở người nhẹ nhàng tại giường .

Tác giả: quyen quang

Nguồn tin: Khoa Gây mê hồi sức