I. Tình hình chung
Trong bối cảnh ung thư giai đoạn tiến triển, di căn não là vị trí di căn nghiêm trọng, xảy ra ở hơn 30% bệnh nhân ung thư, đặc biệt là ở một số loại ung thư như phổi, vú,...Tổn thương tại não không chỉ gây ra các biểu hiện thần kinh nặng nề, mà còn ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và thời gian sống còn của người bệnh, đặt ra nhiều thách thức trong quá trình điều trị.
Trong các phương pháp điều trị hiện nay, xạ trị toàn não vẫn được xem là một lựa chọn tiêu chuẩn để kiểm soát di căn não. Tuy nhiên, suy giảm chức năng nhận thức sau xạ trị toàn não là một trong những tác dụng phụ đáng lo ngại và đang được quan tâm.
II. Vai trò và đặc điểm của xạ trị toàn não
Không giống như hóa trị liệu – vốn thường bị cản trở bởi hàng rào máu não – xạ trị có thể xuyên qua hàng rào này để tiếp cận và tiêu diệt các tế bào ung thư trong nhu mô não. Nhờ vậy, xạ toàn não giúp:
- Làm giảm các triệu chứng thần kinh (đau đầu, co giật, yếu liệt, rối loạn tri giác…)
- Cải thiện chức năng vận động và sinh hoạt hằng ngày
- Nâng cao chất lượng sống ở bệnh nhân di căn não
Tuy nhiên, đi kèm với hiệu quả điều trị là nguy cơ tổn thương các vùng chức năng quan trọng, đặc biệt là hồi hải mã – khu vực đảm nhiệm vai trò then chốt trong việc học tập và ghi nhớ.
III. Xạ toàn não bảo vệ hồi hải mã
Hồi hải mã là một cấu trúc nằm sâu trong thùy thái dương, đóng vai trò chủ yếu trong quá trình hình thành ký ức ngắn hạn và dài hạn. Các tế bào gốc thần kinh tại đây rất nhạy cảm với bức xạ. Khi bị tổn thương do chiếu xạ, vùng này có thể dẫn tới:
- Suy giảm trí nhớ ngắn hạn
- Khó khăn trong tiếp thu và ghi nhớ thông tin mới
- Thậm chí gây ra mất trí nhớ vĩnh viễn trong những trường hợp tổn thương nghiêm trọng.
Vì vậy, việc hạn chế liều xạ đến hồi hải mã đã trở thành chiến lược quan trọng trong xạ trị toàn não, trên nhóm bệnh nhân được lựa chọn.
Đây là bước tiến đáng kể trong việc cá thể hóa điều trị xạ trị, đồng thời giảm thiểu tác dụng phụ lâu dài cho bệnh nhân.
Hình ảnh phân bố liều trong xạ toàn não bảo vệ hồi hải mã
Tóm lại xạ toàn não bảo vệ hồi hải mã là phương pháp điều trị quan trọng, hiệu quả cho bệnh nhân ung thư di căn não, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
Nguồn: Khoa Xạ bệnh viện ung bướu Bắc Giang
Trưởng khoa: BS CKI Nguyễn Ngọc Toản
SĐT: 0982309179