Vệ sinh tay (VST) là một thuật ngữ chung để chỉ hoặc rửa tay bằng xà phòng thường, rửa tay bằng xà phòng khử khuẩn hoặc chà tay bằng dung dịch vệ sinh tay chứa cồn. Vệ sinh tay là biện pháp hiệu quả nhất trong kiểm soát sự lây truyền tác nhân gây bệnh trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Bởi vậy, nhận thức và trách nhiệm của mỗi nhân viên y tế trong tuân thủ vệ sinh tay là vô cùng quan trọng trong việc đẩy lùi tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện cũng như bảo vệ sức khỏe chính nhân viên y tế, người bệnh và người nhà người bệnh.
Các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả loại bỏ vi sinh vật trên tay
1. Kỹ thuật vệ sinh tay
VST không đúng quy trình sẽ không loại bỏ hết được vi sinh vật trên tay. Một số vị trí như đầu ngón tay, kẽ móng tay, kẽ ngón tay, mu ngón cái và mu bàn tay là những vùng NVYT thường bỏ quên không chà tay, do vậy đã không được tiếp xúc với hóa chất VST và vi sinh vật không được loại bỏ ở những nơi này. VST đúng quy trình giúp loại bỏ vi sinh vật ở bàn tay hiệu quả hơn.
2. Thời gian vệ sinh tay
Thời gian VST ảnh hưởng tới mức độ loại bỏ vi khuẩn trên bàn tay.
Theo các khuyến cáo hiện nay, thời gian chà tay với hóa chất trong VST thường quy là 20 giây - 30 giây.
3. Hóa chất vệ sinh tay
Hiện nay có nhiều loại hóa chất VST có hiệu lực diệt khuẩn tốt đang được sử dụng rộng rãi trong các cơ sở y tế. Xét về mức độ loại bỏ vi sinh vật ở bàn tay, xà phòng thường là một hóa chất tốt; xà phòng khử khuẩn tốt hơn xà phòng thường và tốt nhất là chế phẩm VST chứa cồn.
4. Mang đồ trang sức và móng tay giả
Vùng da ngón tay dưới chỗ mang nhẫn chứa nhiều vi sinh vật gây bệnh hơn vùng da không mang nhẫn. Mang nhẫn là yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng mang trực khuẩn gram (-) và tụ cầu vàng.
Như vậy, VST ngoài việc tuân thủ kỹ thuật cần phải lưu ý yếu tố về thời gian, lựa chọn hóa chất phù hợp để mang lại hiệu quả cao nhất.

|
|
Hiểu rõ được tầm quan trọng của công tác VST, Bệnh viện Ung Bướu Bắc Ninh đã áp dụng nhiều giải pháp cụ thể nhằm nâng cao tỷ lệ tuân thủ VST của nhân viên y tế như bổ sung đầy đủ vật tư, hóa chất, phương tiện VST, tổ chức tuyên truyền, tập huấn, hội thi, tăng cường giám sát, đưa tiêu chí vệ sinh tay vào bình xét thi đua hàng tháng… Kết quả, trong 6 tháng đầu năm 2025, tỷ lệ tuân thủ VST ở nhân viên y tế cao hơn 10% so với năm 2024. Điều đó góp phần quan trọng vào việc giảm nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện, nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc người bệnh.