LIỆU PHÁP NHẮM TRÚNG ĐÍCH TRONG ĐIỀU TRỊ UNG THƯ LÀ GÌ? ĐIỀU TRỊ ĐÍCH KHÁC ĐIỀU TRỊ HOÁ CHẤT RA SAO? BỆNH UNG THƯ NÀO THÌ ĐIỀU TRỊ ĐÍCH?

Thứ tư - 05/03/2025 20:19

Liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị ung thư LÀ GÌ? ĐIỀU TRỊ ĐÍCH KHÁC điều trị HOÁ CHẤT RA SAO? bệnh ung thư nào thì điều trị đích?

Liệu pháp nhắm trúng đích là gì?
Liệu pháp nhắm trúng đích (điều trị đích) là việc sử dụng các loại thuốc để “nhắm mục tiêu” vào những thay đổi, đột biến gen của các tế bào ung thư, tấn công chúng mà không ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh. Liệu pháp trúng đích có thể được chỉ định làm phương pháp điều trị ban đầu, kết hợp với các phương pháp điều trị khác nhằm tối ưu hiệu quả điều trị bệnh ung thư.
Liệu pháp trúng đích chống lại tế bào ung thư như thế nào?
Liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị ung thư hoạt động theo cơ chế tập trung nhắm vào các protein giúp khối u phát triển, lan rộng khắp cơ thể. Điều này khác với phương thức hóa trị truyền thống, có khả năng tiêu diệt cả tế bào ung thư lẫn tế bào bình thường là liệu pháp nhắm trúng đích can thiệp trực tiếp vào các protein giúp khối u phát triển.
Cách thức hoạt động của liệu pháp nhắm trúng đích như sau:

Hỗ trợ hệ thống miễn dịch tự nhiên tiêu diệt ung thư: Lý do khiến tế bào ung thư có thể phát triển nhanh chóng, khỏe mạnh chính nhờ khả năng bất hoạt tạm thời hoặc ẩn mình khỏi sự kiểm soát, phát hiện của hệ thống miễn dịch. Liệu pháp nhắm trúng đích giúp đánh dấu các tế bào ung thư để hệ miễn dịch tìm và tiêu diệt tế bào ung thư nhanh chóng, dễ dàng hơn.
Ngăn chặn tế bào ung thư phát triển: Các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể thường phân chia khi chúng nhận được tín hiệu, nhằm tạo ra các tế bào mới thay thế cho tế bào cũ hoặc mất đi. Tín hiệu này liên kết với các protein bề mặt tế bào, có chức năng báo cho tế bào phân chia. Tuy nhiên một số lý do khiến quá trình truyền tín hiệu này bị rối loạn, những thay đổi protein trên bề mặt tế bào khiến chúng phân chia mất kiểm soát, hình thành ung thư. Liệu pháp nhắm trúng đích can thiệp vào các loại protein này, ngăn tín hiệu phân chia tế bào, giúp kiểm soát quá trình phát triển khối u.
Ngăn chặn tín hiệu hình thành mạch máu: Các khối u cần các mạch máu mới để tạo mạch, giúp ung thư phân chia và tiến triển. Liệu pháp nhắm mục tiêu có khả năng can thiệp vào luồng tín hiệu hình thành mạch máu mới, giúp ức chế quá trình tạo mạch, kiểm soát kích thước khối u.
Cung cấp các chất tiêu diệt tế bào ung thư: Một số loại kháng thể đơn dòng kết hợp với các chất tiêu diệt tế bào ung thư có trong thuốc hóa trị hoặc xạ trị. Các kháng thể đơn dòng gắn vào các mục tiêu trên bề mặt tế bào ung thư, khiến tế bào ung thư hấp thụ các chất tiêu diệt tế bào và bị tiêu diệt. Các tế bào không có mục tiêu sẽ không bị ảnh hưởng.
Gây chết tế bào ung thư: Các tế bào bình thường sẽ hư hại hoặc mất đi nếu chúng không còn cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên các tế bào ung thư có cách lẩn tránh quá trình này. Do đó liệu pháp nhắm mục tiêu có khả năng khiến các tế bào ung thư trải qua quá trình mất đi, tương tự các tế bào bình thường.
Ngăn chặn tạo ra hormone nuôi ung thư: Một số loại ung thư cần hormone nhất định cho quá trình phát triển. Liệu pháp nhắm trúng đích có tác dụng ngăn cơ thể tạo ra những loại hormone mà tế bào ung thư “ưa thích”.

Liệu pháp nhắm trúng đích khác với hóa trị liệu như thế nào?
Các loại thuốc trong điều trị nhắm trúng đích tương tự phương pháp hóa trị bằng thuốc. Về mặt kỹ thuật, chúng đều được coi là hóa trị liệu. Tuy nhiên về bản chất, các loại thuốc nhắm trúng đích tập trung vào sự thay đổi làm cho tế bào ung thư khác với các tế bào bình thường khỏe mạnh. Thuốc liệu pháp nhắm trúng đích hoạt động theo 2 cách:

	Liệu pháp nhắm trúng đích	Hóa trị truyền thống
Mục tiêu	Các loại thuốc ảnh hưởng đến tế bào ung thư và để lại tế bào bình thường khỏe mạnh.	Gây độc tế bào, đồng nghĩa các loại thuốc này có thể gây độc cả tế bào khỏe mạnh lẫn tế bào ung thư trong quá trình điều trị khối u.
Cách hoạt động	Ngăn chặn các tế bào ung thư tự sao chép, chăn chặn tế bào ung thư phân chia tạo tế bào ung thư mới.	Giết chết các tế bào ung thư đã được tạo ra.

Đối tượng nào sử dụng liệu pháp nhắm trúng đích?
Không phải tất cả các loại ung thư đều có thể điều trị bằng liệu pháp nhắm trúng đích. Hiện nay, các nhà nghiên cứu phát triển hơn 80 loại liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị cho bệnh nhân ung thư. Một số loại ung thư có thể điều trị bằng liệu pháp nhắm trúng đích gồm:

Ung thư máu: ung thư bạch cầu
Ung thư hạch
Ung thư não
Ung thư xương và mô mềm
Ung thư vú
Ung thư tiêu hóa: ung thư đại trực tràng, ung thư thực quản, ung thư tuyến tụy, ung thư dạ dày, ung thư gan, ung thư tuyến mật, ung thư hạch không hodgkin…
Ung thư vùng đầu cổ: ung thư vòm họng, ung thư miệng, ung thư thanh quản…
Ung thư phổi
Ung thư hệ sinh dục: ung thư cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung
Ung thư tuyến giáp
Ung thư hệ tiết niệu: ung thư bàng quang, ung thư thận, ung thư tuyến tiền liệt

Để biết chính xác người bệnh có thể tiếp nhận điều trị bằng phương pháp nhắm trúng đích hay không, bác sĩ sẽ kiểm tra các mẫu tế bào chứa mục tiêu cụ thể đang giúp tế bào ung thư phát triển. Cùng một loại ung thư, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị nhắm trúng đích khác nhau dựa trên các kết quả xét nghiệm của từng mẫu bệnh.
Hạn chế của liệu pháp nhắm trúng đích: Bên cạnh những ưu điểm hỗ trợ cho quá trình điều trị, liệu pháp nhắm trúng đích cũng có những nhược điểm như:

Liệu pháp nhắm trúng đích được đánh giá không hiệu quả nếu khối u không có sự thay đổi gen hoặc protein cụ thể mà thuốc nhắm đến.
Khối u có thể không đáp ứng thuốc.
Tế bào ung thư kháng thuốc sau một thời gian điều trị (tế bào ung thư không đáp ứng thuốc hoặc tìm cách phát triển mới).
Không phải tất cả bệnh nhân ung thư đều có thể điều trị liệu pháp nhắm trúng đích.

Tác dụng phụ của liệu pháp nhắm trúng đích
Người bệnh có thể gặp tác dụng phụ khi điều trị bằng liệu pháp nhắm trúng đích. Tuy nhiên, chúng có sự khác nhau với từng loại thuốc, từng ca bệnh cụ thể. Một số tác dụng phụ có thể xuất hiện gồm:

Tiêu chảy
Khô da
Tăng huyết áp
Chảy máu cam
Mất màu tóc
Thay đổi móng tay
Rối loạn đông máu
Phát ban
Nhịp tim thay đổi
Ảnh hưởng hệ thống thần kinh
Bệnh phổi kẽ (xơ phổi, gây sẹo và viêm kẽ phổi)
Tăng men gan

Hiện nay, liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị bệnh ung thư đã được triển khai tại bệnh viện Ung bướu tỉnh Bắc Giang với hơn 5 năm kinh nghiệm. Bệnh viện áp dụng phương pháp điều trị đa mô thức từ phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, kết hợp điều trị đích, nội tiết …giúp nâng cao hiệu quả trong điều trị ung thư. Bên cạnh đó, hệ thống phòng bệnh, giường bệnh khang trang, sạch sẽ, cây xanh, vườn hoa tạo sự thoải mái cho người bệnh trong quá trình điều trị.

Tác giả: quyen quang

Nguồn tin: Khoa nội 2 - Bệnh viện Ung bướu tỉnh Bắc Giang::