DINH DƯỠNG CHO BỆNH NHÂN UNG THƯ ĐẠI TRÀNG

Thứ tư - 27/08/2025 03:52

Ung thư đại tràng xuất hiện ngày càng nhiều, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bệnh nhân nếu không có chế độ dinh dưỡng và điều trị đúng cách. Vậy ung thư đại tràng nên ăn gì và kiêng gì? Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư đại tràng như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ gợi ý một số thực phẩm có lợi trong việc hỗ trợ điều trị loại bệnh này.
Với các bệnh nhân ung thư nói chung, khi biết bản thân mình mắc bệnh, tâm lý bệnh nhân thường buồn phiền và dẫn đến việc chán ăn. Trong quá trình điều trị, bệnh nhân phải trải qua các phương pháp điều trị như: xạ trị, phẫu thuật, hóa trị, điều trị đích... Các phương pháp này đều đòi hỏi bệnh nhân phải có sức khỏe tốt để cải thiện sức đề kháng, hỗ trợ phục hồi tốt trong suốt quá trình điều trị.
Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư đại tràng hoàn toàn khác nhau với mỗi bệnh nhân và tùy thuộc vào các yếu tố như: giai đoạn bệnh, tiên lượng bệnh, mức độ xâm lấn của khối u, phương pháp điều trị và các bệnh lý kết hợp. Mục đích chính của chế độ dinh dưỡng trong điều trị ung thư là duy trì thể trạng khỏe mạnh, cải thiện hệ miễn dịch cũng như chức năng của các cơ quan.
Các phương pháp hỗ trợ bệnh nhân ăn uống đủ chất, giàu dinh dưỡng trong điều trị ung thư đại tràng bao gồm:

Chia nhỏ các bữa ăn chính thành 6-8 bữa ăn nhỏ/ngày.
Uống đủ nước theo công thức: khối lượng cơ thể (kg) x 40 = số ml cần uống mỗi ngày.
Ăn đủ các nhóm thực phẩm: chất béo, chất đạm, tinh bột, vitamin – khoáng chất…
Duy trì vận động từ 15-30 phút/ngày (mức độ, cường độ và môn vận động nên được lựa chọn tùy thể trạng bệnh nhân, không có công thức chung cho tất cả các bệnh nhân, tuyệt đối không gắng sức).
Chế biến thức ăn phù hợp với khẩu vị của bệnh nhân và giai đoạn bệnh.
Bên cạnh chế độ ăn uống, cố gắng giữ tinh thần lạc quan và luôn suy nghĩ tích cực cũng là phương thức hỗ trợ điều trị ung thư hiệu quả.

Bệnh nhân ung thư đại tràng nên ăn gì?
Bệnh nhân ung thư đại tràng nên ăn đa dạng và đủ các nhóm thực phẩm thiết yếu như: chất béo, chất đạm, tinh bột, vitamin & khoáng chất. Cụ thể:

Tinh bột: có trong ngũ cốc như: gạo, lúa mì, bột yến mạch, khoai, sắn dây… rất tốt cho bệnh nhân ung thư đại tràng.
Chất đạm: trong chế độ ăn uống của bệnh nhân cần bổ sung thêm thực phẩm nhiều đạm. Ví dụ như các loại sữa ít béo, yến mạch, hạnh nhân, cá ngừ, trứng, thịt…
Các loại rau quả và trái cây: người thân nên bổ sung các loại trái cây và rau quả vào trong chế độ ăn của bệnh nhân.
Các loại sữa và sản phẩm từ sữa: các loại thực phẩm từ sữa đa phần đều có mùi vị thơm ngon, mềm mịn, kích thích vị giác và hỗ trợ tiêu hóa.
Bổ sung chất béo lành mạnh (chất béo không bão hòa): nên dùng các loại dầu đậu nành, dầu oliu… thay thế cho các loại chất béo bão hòa trong mỡ động vật.
Vitamin và khoáng chất: thực phẩm giàu vitamin A, B, C, E có đặc tính chống oxy hóa tốt như: cà rốt, bưởi, đậu bắp, bí đỏ, ớt chuông, rau ngót...

Bệnh nhân ung thư đại tràng nên kiêng gì?
Ngoài các thực phẩm nên ăn, có một số thực phẩm khác có nguy cơ tiềm ẩn và ảnh hưởng đến quá trình điều trị của bệnh nhân ung thư đại tràng. Nhóm thực phẩm này bao gồm:

Những đồ ăn chứa nhiều chất béo bão hòa như đồ nướng, chiên xào rán, thịt xông khói, đồ đông lạnh, đóng hộp…
Tránh ăn đồ chiên, xào, quá nhiều dầu mỡ… Thức ăn cho bệnh nhân ung thư đại tràng nên ưu tiên chế biến đơn giản như hấp hoặc luộc.
Hạn chế thực phẩm có nhiều đường, không uống thức uống có gas.
Tránh uống đồ uống chứa nhiều caffein, bia rượu, thuốc lá…
Trong trường hợp bị dị ứng với sữa, bệnh nhân tránh sử dụng sữa hoặc chế phẩm từ sữa để tránh gặp tiêu chảy và buồn nôn.

Trường hợp bệnh nhân không thể ăn uống bằng đường miệng, phương pháp nuôi ăn qua đường tĩnh mạch giúp cung cấp các chất dinh dưỡng cho bệnh nhân phục hồi sức khỏe trong quá trình điều trị.
Với những bệnh nhân được can thiệp ngoại khoa để điều trị ung thư đại tràng, một số lưu ý về dinh dưỡng trước và sau khi phẫu thuật cụ thể như sau:
1. Trước khi phẫu thuật

Ăn đồ mềm, lỏng, dễ tiêu, ít chất xơ.
Nhịn ăn uống trong 6-8 tiếng trước khi phẫu thuật.

2. Sau khi phẫu thuật
Sau phẫu thuật, tùy vào thể trạng, bệnh nhân sẽ được khuyên ăn sớm nếu tình trạng ổn định, từ đó phục hồi nhu động ruột, cải thiện sức đề kháng và giúp vết thương mau lành.
3. Với bệnh nhân đang hóa trị liệu
Bệnh nhân đang hóa trị ung thư đại tràng thường gặp một số tác dụng phụ như đầy bụng, buồn nôn, chướng bụng, ăn không tiêu, viêm loét miệng, sốt cao, hạ hồng cầu, bạch cầu… Vì vậy, chế độ dinh dưỡng cần chú ý các điều sau:

Không nên để quá đói hoặc quá no; Ăn thức ăn ít mùi, chế biến thanh đạm.
Uống thêm nước cam, nước cháo, nước gừng.
Bổ sung các thực phẩm có đặc tính kháng khuẩn như: tía tô, rau diếp cá…
Ưu tiên thực phẩm dạng mềm, dễ nuốt; Uống nhiều nước ép hoa quả, nước mía, nước cam, chanh, bưởi, sữa chua.
Tăng cường thực phẩm có tính kháng khuẩn như: tỏi, sả, gừng, tiêu, húng quế, mật ong.
Ưu tiên thực phẩm chứa nhiều sắt như: thịt bò, tim, gan…

Nhìn chung, việc đảm bảo chế độ dinh dưỡng đồng thời tập luyện thể thao và tinh thần lạc quan có vai trò quyết định trong hỗ trợ điều trị và phòng ngừa ung thư đại tràng. Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân đóng vai trò thiết yếu, ảnh hưởng đến kết quả điều trị của bệnh nhân. Tuy nhiên, mỗi bệnh nhân là một cá thể riêng biệt, không ai giống ai, vậy nên bệnh nhân và gia đình cần chủ động trao đổi với bác sĩ để có được các hướng dẫn phù hợp, tối ưu hiệu quả điều trị, nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân.

Tác giả: quyen quang

Nguồn tin: Khoa nội tổng hợp.: