ĐẶT MASK THANH QUẢN

Chủ nhật - 02/04/2023 20:37

ĐẶT MASK THANH QUẢN

I.Đặt vấn đề
Mask thanh quản là một dụng cụ để thông khí nhân tạo nhưng khác với ống nội khí quản là không cần đặt vào trong khí quản mà chỉ đặt ở vùng hạ hầu phía trên thanh môn. Cấu tạo gồm một ống nòng to và đầu dưới dưới có 1 bóng chèn hình elip.
II. Chỉ định
- Phẫu thuật ngắn hoặc trung bình(dưới 2 giờ).
- Phẫu thuật người bệnh ngoại trú.
- Phẫu thuật người bệnh nguy cơ tim mạch cao.
- Một giải pháp khi đặt nội khí quản khó, đặc biệt khó thông khí hoặc không thông khí được.
III. Chống chỉ định
- Bệnh nhân có dạ dày đầy.
- Bệnh nhân có chấn thương hàm mặt phức tạp, chấn thương cột sống cổ.
- Bệnh nhân đang có tổn thương lớn trong khoang miệng như u, ổ áp xe.
IV. Chuẩn bị
Các phương pháp và thuốc hồi sức như đặt nội khí quản. Chọn cỡ mask thanh quản vừa với bệnh nhân ( người lớn cỡ 3; 4; 5, trẻ em 1; 2; 2,5 tuỳ theo cân nặng được ghi rõ trên mask thanh quản), kiểm tra bóng(cuff) của mask.

z4226644909585 0e8c1e944b9c0663bdb612cac7028141

V. Các bước tiến hành
Bước 1: Hút xẹp bóng, bôi trơn mặt sau mask.
Bước 2: Khởi mê đủ sâu (thuốc ngủ, thuốc giảm đau họ morphin, giãn cơ có thể có hoặc không).
Bước 3: Đặt đầu bệnh nhân ở tư thế trung gian hoặc hơi ngửa.
Bước 4: Cầm mask như cầm bút, ngón tay trỏ đặt vào chỗ nối giữa mask và phần ống. Một tay mở miệng bệnh nhân, tay kia đưa mask qua các cung răng vào gốc lưỡi, tỳ mặt sau mask vào khẩu cái cứng để vào vùng hạ hầu và dừng lại khi gặp sức cản (vạch đen dọc ống luôn hướng lên môi trên). Bơm bóng(cuff) theo đúng thể tích được hướng dẫn trên mask để mask nằm đúng vị trí.
Bước 5: Giữ ống, lắp ambu vào mask và bóp bóng ambu, kiểm tra: bóp nhẹ, ngực lên xuống theo nhịp bóp bóng, nghe phổi rì rào phế nang rõ hai bên, nhìn EtCO₂ nếu có.
Bước 6: Cố định chắc chắn: luồn cuộn gạc hoặc canuyn Guedel cạnh ống, dùng băng dính dán ống bên mép và ngang qua nhân trung.
Bước 7: Duy trì mê đủ sâu. Có thể để tự thở qua mask hoặc thông khí cơ học (có thể giãn cơ) nếu áp lực đẩy vào dưới 20cmH₂O, hoặc luồn nội khí quản nhỏ hơn qua mask để thay thế.
VI. Rút mask thanh quản
Chỉ rút mask khi bệnh nhân hồi phục phản xạ bảo vệ đường thở (có thể nuốt, há miệng theo lệnh). Lúc đó sẽ hút cho bóng xẹp bớt và rút, bóng sẽ kéo theo cả đờm dãi ở trong họng. Tránh trường hợp rút mask khi bệnh nhân chưa tỉnh.
VII. Theo dõi
Đảm bảo mask không tuột: vạch đen dọc ống luôn hướng lên môi trên, nghe ở cổ phát hiện hở khí, đo thể tích khí thở ra và theo dõi EtCO₂ nếu có.
VIII. Tai biến và xử lí
- Khó đặt: Không cố đẩy, kiểm tra đầu mask thanh quản không cuộn, tì vào thành sau họng. Để đầu ngửa tối đa, đẩy hàm dưới ra trước.
- Lệch, tắc mask thanh quản: Rút ra đặt lại.
- Tỉnh trong phẫu thuật và co thắt thanh quản: Do mê nông, thì phẫu thuật gây đau, di động mask thanh quản. Cần thông khí oxy 100%, nhanh chóng gây mê sâu hơn.
- Trào ngược máu hoặc dịch dạ dày vào đường thở: Hút kĩ ống sau khi bóp bóng oxy 100%. Thay ống mask thanh quản bằng ống nội khí quản, soi hút phế quản, thở PEEP. Để đề phòng nên đặt sonde dạ dày qua mask nếu là mask hai nòng.
Tóm lại, mask thanh quản được ứng dụng trong gây mê hồi sức do nhiều ưu điểm của nó mang lại như tính dễ đặt ngay cả với những người chưa có kinh nghiệm, cho phép kiểm soát đường thở nhanh chóng, giảm nhu cầu thuốc mê, giảm tỉ lệ đau họng và ít gây ra phản xạ ho rướn như khi đặt nội khí quản. Hiện nay tại bệnh viện Ung Bướu tỉnh Bắc Giang đã bắt đầu áp dụng gây mê bằng mask thanh quản cho những phẫu thuật như: u vú, u cổ, u tuyến giáp,… từ năm 2021 mang lại nhiều hiệu quả cho bệnh nhân.

Tác giả: quyen quang

Nguồn tin: Khoa Gây mê hồi sức: