VAI TRÒ CỦA XÉT NGHIỆM MÔ BỆNH HỌC TRONG CHẨN ĐOÁN UNG THƯ VÚ
Ung thư vú là tình trạng bệnh lý do các tế bào biểu mô tuyến vú phát triển không kiểm soát được, tạo ra các khối u ác tính, có khả năng phân chia mạnh, xâm lấn xung quanh và di căn xa.
Ung thư vú đứng đầu trong các bệnh ung thư thường gặp ở nữ giới trên thế giới và tại Việt nam. Theo tổ chức ghi nhận ung thư thế giới GLOBOCAN 2020, hàng năm trên thế giới có hơn 2,2 triệu người được chẩn đoán mắc ung thư vú và khoảng 680.000 người tử cung vì căn bệnh này.
Tại Việt Nam, ung thư vú chiếm 25,8% bệnh ung thư ở nữ giới với hơn 21.555 ca mắc mới và 9.345 ca tử vong. Nếu như tỷ lệ sống sau 5 năm ở giai đoạn rất sớm đtạ 98% thì ở giai đoạn muộn tỷ lệ này chỉ đạt 10%. Ngày nay, với sự tiến bộ trong sàng lọc, chẩn đoán, bệnh ung thư vú có thể chẩn đoán sớm và điều trị khỏi.
Sàng lọc ung thư vú cần dựa vào 3 phương pháp kinh điển có tính chất định hướng giúp chẩn đoán xác định bệnh ung thư vú, bao gồm:
– Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ quan sát hình dạng, kích thước, màu sắc da tuyến vú, núm vú tìm các dấu hiệu bất thường, đồng thời thăm khám, đánh giá mật độ tuyến vú, phát hiện khối u, đánh giá kích thước, mật độ, ranh giới, sự di động của khối u.
– Siêu âm vú, chụp X-quang tuyến vú (mammography): Siêu âm tuyến vú giúp tăng khả năng phát hiện ung thư vú đặc biệt ở những trường hợp có mô vú đặc. Mục đích xác định vị trí, số lượng, tính chất khối u vú, đánh giá tình trạng di căn hạch nách, hạch thượng đòn. Trong trường hợp nghi ngờ, siêu âm giúp định hướng chọc hút tế bào, sinh thiết u vú, hạch để chẩn đoán bệnh. Xquang tuyến vú là một trong những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn được sử dụng phổ biến trong chẩn đoán bệnh lý tuyến vú. Chụp X quang tuyến vú giúp phát hiện các bất thường hoặc khối u vú ở giai đoạn sớm ngay cả khi chưa sờ thấy. Hình ảnh điển hình hay thấy trên phim X-quang vú là tổn thương vi vôi hóa và các khối.
Xét nghiệm tế bào học hoặc sinh thiết u vú, hạch: thường được thực hiện dưới hướng dẫn của siêu âm hoặc mammography định vị. Là xét nghiệm để đánh giá cấu trúc của tổn thương tại tuyến vú, hạch nách. Kết quả mô bệnh học được coi là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán xác định ung thư tuyến vú.
Sinh thiết vú là gì?
Sinh thiết vú là một thủ thuật xâm lấn, lấy một phần nhỏ trong khối u ở vú hoặc lấy hoàn toàn khối u vú để kiểm tra xem hình thái tế bào và cấu trúc mô có phải ác tính hay không thông qua bác sĩ Giải phẫu bệnh phân tích dưới kính hiển vi.
Sau khi sinh thiết, bệnh phẩm lấy từ khối u của bệnh nhân được mang đi làm xét nghiệm tại Khoa Giải phẫu bệnh. Kết quả mô bệnh học sau sinh thiết là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán xác định ung thư vú
Quy trình thực hiện xét nghiệm mô bệnh học sẽ trải qua 6 bước theo trình tự
1.Nhận, phẫu tích bệnh phẩm
2.Cố định bệnh phẩm
3. Chuyển mô
4. Cắt mô
5. Nhuộm
6. Đọc và phân tích kết quả.
- Ung thư biểu mô tuyến vú theo hình thái tổn thương phân loại theo độ mô học sẽ được chia thành 3 nhóm lớn:
- Ung thư biểu mô tại chỗ
- Ung thư biểu mô tiểu thuỳ tại chỗ
- Ung thư biểu mô ống tại chỗ
- Ung thư biểu mô xâm nhập
- Ung thư biểu mô tiểu thuỳ xâm nhập ( 5 – 10%)
- Ung thư biểu mô ống xâm nhập:
- Ung thư biểu mô ống xâm nhập dạng không đặc hiệu (NOS chiếm 70 – 80%)
- Ung thư biểu mô ống xâm nhập dạng nhầy ( 1 – 6%)
- Ung thư biểu mô ống xâm nhập dạng ống nhỏ (2%)
- Ung thư biểu mô ống xâm nhập dạng tuỷ ( 1 - 5%)
- Bệnh Paget vú
Trên xét nghiệm tế bào học FNA dựa vào hình thái tế bào không phân biệt được các nhóm trên, vì vậy đối với các trường hợp kết quả FNA thuộc nhóm nghi ngờ ác tính hoặc ác tính cần sinh thiết để làm xét nghiệm mô bệnh học.
Một số hình ảnh ung thư biểu mô vú trên vi thể:
Trong điều trị ung thư vú các phương pháp điều trị và tiên lượng khác nhau giữa các nhóm ung thư tại chỗ và xâm nhập, giữa các dưới típ mô học. Dựa vào kết quả mô bệnh học giúp bác sĩ lâm sàng lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp nhất cho từng bệnh nhân.
Bệnh viện Ung Bướu Bắc Giang với cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, tiên tiến, sự phối hợp đa chuyên khoa trong chẩn đoán, điều trị ung thư vú sẽ là điểm đến đáng tin cậy, sự lựa chọn uy tín hàng đầu cho chị em phụ nữ khi tầm soát ung thư vú.